W gastronomii nic nie może być dziełem przypadku, zwłaszcza jeśli chodzi o higienę i trwałość naczyń. Każdy materiał, z którego wykonana jest zastawa, wymaga innych parametrów mycia, temperatury i detergentów. Odpowiednio dobrana zmywarka do gastronomii to nie tylko gwarancja czystości, ale także inwestycja w dłuższą żywotność naczyń i mniejsze koszty eksploatacyjne. W poniższym artykule radzimy jak dobrać odpowiednią zmywarkę gastronomiczną do rodzaju zastawy.
Dostosuj program do materiału
Porcelana potrzebuje delikatności i niskiego pH detergentów, stal nierdzewna – wyższej temperatury i skutecznego nabłyszczania, plastik – niższej temperatury i krótkiego cyklu, a ceramika – ochrony przed szokiem termicznym. Wybierając profesjonalną zmywarkę gastronomiczną z wieloprogramowym trybem pracy, można w pełni dopasować proces mycia do rodzaju zastawy i uniknąć jej uszkodzeń.
Dlaczego materiał zastawy ma znaczenie?
Każdy materiał reaguje inaczej na temperaturę, detergenty i ciśnienie wody. Porcelana może pękać przy zbyt gwałtownej zmianie temperatury, stal nierdzewna matowieć od agresywnej chemii, a plastik deformować się pod wpływem wysokiego ciepła. Nieprawidłowe parametry mycia prowadzą nie tylko do strat estetycznych, ale też finansowych: uszkodzona zastawa to realny koszt dla restauratora. Dobrze dobrana profesjonalna zmywarka gastronomiczna chroni przed tym ryzykiem, oferując precyzyjne programy dopasowane do typu naczyń.
Porcelana: klasyka wymaga delikatności
Porcelana jest piękna, ale krucha. Aby zachowała połysk i nie traciła zdobień:
Temperatura mycia: 55–65°C
Czas cyklu: 1,5–3 minuty
Detergenty: delikatne, o niskim pH (4–7)
Układanie: talerze i filiżanki powinny być ustawione stabilnie, bez dotykania się
W przypadku porcelany dekorowanej (ze złoceniami lub nadrukami) zaleca się programy o niższej temperaturze, by uniknąć blaknięcia wzorów. Z kolei zwykła porcelana dobrze znosi standardowe cykle.
Jeśli lokal działa w oparciu o system HACCP, warto rozważyć wyparzarkę do naczyń, która zapewnia dodatkową dezynfekcję naczyń w temperaturze 85–90°C.
Stal nierdzewna. Odporna, ale nie niezniszczalna
Stal nierdzewna świetnie znosi intensywne użytkowanie, ale również wymaga właściwej pielęgnacji.
Temperatura mycia: 60–75°C
Typowe problemy: plamki wodne, matowienie
Detergenty: środki dedykowane do stali, bez chloru i kwasów
Suszenie: kluczowe dla uniknięcia zacieków – odpowiedni nabłyszczacz to podstawa
W przypadku garnków warto stosować programy o dłuższym cyklu i wyższym ciśnieniu, natomiast sztućce należy płukać i polerować zaraz po myciu. Aby uniknąć korozji punktowej, nie należy łączyć stali z aluminium czy srebrem w jednym cyklu.
Plastik i tworzywa sztuczne. Niskie temperatury, większa ostrożność
Tworzywa takie jak PP czy PE można bezpiecznie myć w zmywarce, o ile mają oznaczenie „dishwasher safe”.
Temperatura maksymalna: do 60°C
Pozycja: zawsze w górnym koszu, z dala od grzałki
Problemy: deformacje, przebarwienia, utrata połysku
Nie każdy plastik nadaje się do mycia w wysokiej temperaturze. Pojemniki z PS lub PVC mogą ulec odkształceniu. W przypadku lekkich elementów warto używać koszy z blokadą, które zapobiegają ich przemieszczaniu się w trakcie cyklu.
Jeśli masz wątpliwości, sprawdź symbole na naczyniach plastikowych (oznaczenie „5 PP” lub „dishwasher safe” oznacza bezpieczeństwo w zmywarce).
Ceramika. Między porcelaną a kamionką
Ceramika jest mniej wrażliwa niż porcelana, ale bardziej porowata.
Temperatura mycia: 55–65°C
Czas cyklu: 2–4 minuty
Detergenty: neutralne, nieagresywne
Uwaga: unikaj gwałtownych zmian temperatury (pęknięcia termiczne!)
Ceramika artystyczna lub ręcznie szkliwiona wymaga ostrożności – w przypadku unikatowych naczyń warto unikać automatycznego suszenia. Glazurowana ceramika schnie wolniej, dlatego pomocne są zmywarki z funkcją wyparzania, które skracają czas schnięcia i zwiększają higienę.
Szkło. Blask bez smug
Lekkie i transparentne, szkło wymaga wyjątkowej precyzji:
Temperatura mycia: 55–65°C
Ciśnienie wody: niskie
Nabłyszczacz: niezbędny dla efektu połysku
Układanie: kieliszki powinny być stabilne, ustawione pod kątem
Wyparzarka do szklanek to rozwiązanie, które sprawdzi się w barach i kawiarniach – zapewnia higienę i blask, nawet przy dużym obciążeniu. Programy dedykowane szklanym naczyniom są delikatne i krótkie, dzięki czemu unikniesz ryzyka pęknięć.
Jak wybrać zmywarkę do mieszanej zastawy?
W wielu lokalach różne typy naczyń myje się równolegle. W takim przypadku idealnym rozwiązaniem są zmywarki wieloprogramowe z podziałem stref mycia (górny i dolny kosz). Warto postawić na urządzenia z sensorami automatycznymi, które rozpoznają stopień zabrudzenia i dopasowują parametry cyklu. Kompaktowe modele, takie jak zmywarka z funkcją wyparzania, sprawdzają się w małych kuchniach i lokalach o dużej rotacji naczyń. Więcej o takich rozwiązaniach znajdziesz w artykule: Zmywarko-wyparzarka – kiedy skorzystać z takiego rozwiązania.
Kiedy wyparzanie jest konieczne?
Wyparzanie to nie tylko wymóg sanitarny, ale i element systemu HACCP.
Temperatura: min. 85°C
Czas: 30 sekund
Materiały nieodporne: plastik, drewno, niektóre ceramiki
W przypadku zastawy, która nie może być wyparzana, stosuje się alternatywne środki dezynfekujące. Szczegółowe wytyczne znajdziesz w normach HACCP dotyczących wyparzania naczyń.
Detergenty i chemia
Nie każda chemia nadaje się do każdego materiału.
| Rodzaj środka | Zastosowanie | Uwagi praktyczne |
|---|---|---|
| Kwaśne detergenty | Usuwanie osadów mineralnych ze szkła i stali nierdzewnej | Stosować regularnie, aby zapobiec matowieniu naczyń i odkładaniu się kamienia |
| Alkaliczne detergenty | Usuwanie tłustych zabrudzeń z porcelany i ceramiki | Skuteczne przy niskim pH, ale wymagają dokładnego płukania |
| Nabłyszczacze | Nadanie połysku szkłu i stali | Dobierać indywidualnie – inne dla szkła (bez smug), inne dla stali (z połyskiem) |
| Sól do zmywarki | Ochrona przed kamieniem i zaciekami | Niezbędna przy twardej wodzie; wydłuża żywotność urządzenia |
5 błędów, które potrafią zrujnować nawet najlepszy cykl mycia
1. Mieszanie delikatnych z twardymi.
Porcelana i stal to duet nie do pary. Jeden energiczny cykl i po delikatnym brzegu filiżanki zostaje wspomnienie. Zasada jest prosta: segreguj naczynia według materiału.
2. Temperatura z piekła rodem.
Zbyt gorąca woda to częsty winowajca pęknięć i odkształceń. Nie każda zastawa lubi ekstremalne warunki: szanuj granice swojego szkła i ceramiki.
3. Detergent nie do pary.
Nie każdy środek pasuje do wszystkiego. Agresywna chemia potrafi zmatowić stal, a porcelanie odebrać blask. Dobieraj środki do materiału, a nie odwrotnie.
4. Przeciążony kosz.
Kiedy w zmywarce robi się tłok, woda nie ma jak działać. Skutek? Resztki, smugi i frustracja. Daj naczyniom przestrzeń, czystość potrzebuje oddechu.
5. Lekceważenie symboli producenta.
Te małe piktogramy na spodzie talerza to nie dekoracja. To wskazówki! Jeśli widzisz przekreśloną zmywarkę, zaufaj symbolom, nie intuicji.
FAQ – najczęstsze pytania użytkowników
| Pytanie | Odpowiedź |
|---|---|
| Czy posrebrzane sztućce można myć w zmywarce? | Lepiej unikać – mogą ciemnieć i tracić połysk. |
| Czy plastikowe pojemniki można myć w zmywarce? | Tak, o ile mają oznaczenie „dishwasher safe” lub symbol 5 PP. |
| Czy porcelanę można myć w zmywarce? | Tak, ale w delikatnym programie i przy niższej temperaturze (ok. 55–60°C). |
| Czy patelnie teflonowe można myć w zmywarce? | Nie – agresywny detergent może uszkodzić powłokę nieprzywierającą. |
| Jak układać sztućce w zmywarce? | Rączkami w dół – tak, by końcówki myjące miały do nich swobodny dostęp. |
Dobór odpowiednich parametrów mycia to klucz do czystości, trwałości i oszczędności w gastronomii. Niezależnie od tego, czy wybierasz zmywarkę kompaktową, profesjonalną zmywarkę do restauracji, czy wyparzarkę gastronomiczną, pamiętaj – technologia ma działać w harmonii z materiałem. To prosty przepis na długowieczność zastawy i spokój w kuchni.
